مسکو همانند ترکمنچای ایران را خواهد فروخت
کارشناسان روسی بر این باورند که هم‌اکنون ایرانیان از اوضاع ایجاد شده پیرامون برنامه هسته‌ای خود و به ویژه مواضع روسیه در این باره بسیار نگران هستند.پروفسور «ولادیمیر ساژین» در گفت‌وگو با «ریانووستی»، با طرح موضوع نگرانی ایرانیان از مواضع روسیه در قبال برنامه هسته‌ای ایران، به تحلیل شرایط موجود پرداخته، می‌گوید: من گمان می‌کنم که ایرانیان واقعاً نگران اوضاع ایجاد شده هستند و حتی شاید بسیار بیش از سال گذشته. به طور مسلم اعلامیه مدودف رئیس‌جمهور روسیه نیز در این باره، مبنی بر اینکه تشدید تحریم‌ها غیر ممکن نیست، کمی ایرنیان را نگران می‌سازد، زیرا حتی فشار اقتصادی ناچیزی هم که در چهارچوب سه قطعنامه اعمال می‌شود، بخش بازرگانی و مقامات ایران را نگران ساخته است؛ هرچند آنها در این باره آشکارا چیزی نمی‌گویند.وی در ادامه اظهار داشت: به نظر من، اوباما به ایران مهلتی معین می‌دهد. در ضمن، سارکوزی رئیس جمهور فرانسه تأکید کرد که مهلت تا پایان سال جاری است و پس از آن نگاه می‌کنند که ایران چگونه در این راستا رفتار خواهد کرد و تصمیمی مشخص خواهند گرفت. من گمان می‌کنم که تا سال نو میلادی هیچ گونه تصمیم اساسی گرفته نشود.روز یکم دسامبر، محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران درباره صدور قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار داشت: برخی کشورها و دولت‌ها از جمله دولت انگلیس به شدت با آن شرایط آرامش پیش از قطعنامه اخیر مخالف بودند» و افزود: برخی دیگر هم به نظر من فریب خوردند، روسیه اشتباه کرد، روسیه تحلیل درستی از شرایط امروز دنیا ندارد، شاید بر پایه اطلاعاتی که درست نیست، به آن طرف رفت.
رئیس جمهور ایران خاطرنشان کرد که موضوع هسته‌ای از نظر ما حل شده و ما هم اکنون موضوعی به نام موضوع هسته‌ای که بخواهیم درباره آن با آنها گفت‌وگو کنیم، نداریم؛ حال هر قدر می‌خواهند هیاهو کنند، این مسأله از نظر ما تمام شده است.
کارشناس ارشد انستیتو خاورشناسی آکادمی علوم روسیه در پایان این گفت‌وگو اظهار داشته است: تهران در اواخر سپتامبر پیش از دیدار نمایندگان گروه «1+5» میانجیان بین‌المللی حل مسأله هسته‌ای ایران (پنج عضو دایم شورای امنیت به علاوه آلمان) به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داد که در حدود 100 کیلومتری جنوب تهران در حوالی شهر قم، دومین کارخانه غنی‌سازی اورانیوم در حال راه‌اندازی است. بازرسان آژانس هسته‌ای سازمان ملل متحد در ماه نوامبر از این مرکز بازدید کرده و در پایان بازرسی‌ها اعلام کردند که هیچ چیز مشکوکی که باعث نگرانی جامعه جهانی شود، در این مرکز پیدا نکرده‌اند. در عین حال، محمد البرادعی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش به اعضای شورای حکام که روز شانزدهم نوامبر سال جاری ارایه شد، گفته می‌شود که توضیحات ایران نسبت به ماهیت و اهداف دومین کارخانه غنی‌سازی اورانیوم که دو ماه پیش وجود آن اعلام شد، نیاز به توضیحات اضافی دارد.در همین باره، «الکساند شومیلین»، مدیر مرکز مطالعات بحران خاورمیانه روسیه در یادداشتی با نام «بین ایران و غرب» که در روزنامه «مسکو تایمز» منتشر شده است، با اشاره به تشدید تنش‌های ایران با کشورهای غربی بر سر فعالیت‌های هسته‌ای می‌نویسد: روسیه از فروش سیستم دفاع ضد موشکی اس 300 به کشورهای تندروی خاورمیانه به عنوان اهرمی مؤثر برای گسترش نفوذ خود در منطقه و نیز پاسخ به دخالت‌های آشکار و پنهان آمریکا در حوزه خارج نزدیک روسیه استفاده می‌کرد. با این حال، تغییر فضای بین‌المللی به دنبال به قدرت رسیدن اوباما در سال 2008 باعث بازبینی دوباره آمریکا در روابط با روسیه شد. آمریکا امتیازاتی به روسیه داد؛ از جمله اینکه از استقرار سپر دفاع ضد موشکی خود در شرق اروپا چشم پوشید و از پافشاری بر عضویت اوکراین و گرجستان در ناتو دست برداشت.
«شوملین» در این یادداشت اضافه کرده است: پاسخ متقابل روسیه به این امتیارات آمریکا در قالب همکاری بیشتر در گروه 1+5 در زمینه تشدید تحریم‌های ایران بود. روسیه در این چهارچوب همکاری‌های خود را با گروه 1+5 در زمینه اعمال فشار بر ایران را افزایش داد و به تازگی وزیر خارجه روسیه در اظهاراتی عدم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و گروه 1+5 را محکوم کرده است.در واقع موقعیت روسیه در هماهنگی بیشتری با جامعه بین‌المللی برای اعمال تحریم و فشار بر ایران قرار گرفته و طبیعتا یکی از دلایل عمده عصبانیت ایرانی‌ها از روسیه نیز در همین نکته نهفته است.او در بخش دیگری از این یادداشت می‌نویسد: به لحاظ عملی، تلاش مسکو در موضعی «میاندارانه» بین ایران و غرب بوده است؛ این موضوع، یکی از اهداف سیاسی سفر اخیر «سرگئی شماتکو»، وزیر انرژی روسیه به ایران بود. شماتکو قراردادهای گوناگونی در زمینه همکاری‌های نفتی و گازی با ایران به امضا رساند، در حالی که در تهران از پاسخ به پرسش خبرنگاران ایرانی درباره دلایل دیرکرد در ارسال سیستم‌های موشکی اس 300 روسی به ایران، خودداری کرد.اما سکوت شماتکو در این زمینه به این معنا نیست که مقامات روسیه در این زمینه موضعی نگرفته باشند. یک مقام عالی رتبه روسیه تلاش کرده است تا دلیل اصلی نفرستادن موشک‌های اس 300 را به همتایان ایرانی خود توضیح دهد.این کارشناس روس در بخش پایانی یادداشت خود می‌آورد: دلیلی که او به ایرانی‌ها گفته این بوده است که مسکو در واقع با عدم ارسال این سیستم دفاع ضد هوایی، تلاش دارد از حمله قریب‌الوقوع اسرائیل به ایران جلوگیری کند! (اسرائیل تهدید کرده است، در صورتی که مسکو قصد ارسال اس 300ها را به ایران داشته باشد، پیش از استقرار کامل این سیستم دفاع ضد هوایی در ایران ـ که حدود 9 ماه طول خواهد کشید ـ به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله خواهد کرد، چرا که با استقرار این سامانه کار حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران مشکل تر خواهد شد.)این دلیل روسیه به این معناست که مقامات مسکو به خوبی از اهمیت بحران موجود در منطقه آگاهند و می‌دانند که اقدامات آنها تا چه میزان به ایجاد جنگ یا صلح در منطقه خلیج فارس تأثیرگذار خواهد بود.
بررسی اظهارنظرهای استراتژیست‌ها و مسئولان روس، نشان از آن دارد که روسها به خوبی فضای شکل گرفته علیه خود در میان ایرانیان را درک کرده‌اند و اکنون تلاش می‌کنند با تحلیل‌هایی از این دست به توجیه رفتارهای مزورانه روسیه در قبال ایران بپردازند.
کرملین بر پایه سنت خود در روابط خارجی و سیاست راهبردی‌اش در امور بین‌المللی، همواره به بهره‌گیری از فضاهای تنش‌زا میان کشورها توجه ویژه داشته و هیچگاه نتوانسته به عنوان متحدی که به همکاری متقابل بر پایه منافع متوازن دوجانبه پایبند است، نقش آفرینی کند. به نظر می‌رسد، وقت آن رسیده باشد که دولتمردان ما، روسیه را به در پیش گرفتن مواضع شفاف‌تر و روشن کردن میزان پایبندی‌اش به تعهداتی چون راه‌اندازی نیروگاه هسته‌ای بوشهر وادار کنند، وگرنه نتیجه ادامه این راه، جز هدر دادن منافع ملی ما و افت پرستیژ بین‌المللی ایران نخواهد بود.
این در حالیست که علی لاریجانی در زمان تصدی مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت بهر حال آقای پوتین از آقای بوش بسیار بهتر است.سردار جعفری فرمانده کل سپاه هم از معذوریت روسها در تحویل سیستم دفاعی اس۳۰۰ گفت.نگرانيها از اين است كه مسئولين گويا در غفلت از رفتار و عملكرد تاريخي روسها در عهدنامه هايي مانند تركمنچاي در عدم دعوت از ايران در نشت درياي خزر و در معامله با غرب بر سر ايران گرفتار آمده و روسها را شريك استراتژيك ايران گرفته اند و نمي خواهند پست فطرتي آنها را مد نظر قرار دهند.